5 տարածված սխալներ, որոնք թույլ են տալիս ձեռնարկատերերը, և ինչպես խուսափել դրանցից

Բիզնեսի ստեղծումը հետաքրքիր և միևնույն ժամանակ բարդ զբաղմունք է, և Հայաստանում շատ գործարարների համար ստարտափի ուղին կարող է պայմանավորված լինել որոշակի խոչընդոտներով: Զարգացող ձեռնարկատիրական էկոհամակարգի շնորհիվ Հայաստանն առաջարկում է զգալի հնարավորություններ, սակայն շատ նոր ձեռնարկություններ դեռևս բախվում են բնորոշ խոչընդոտների: Այս հոդվածում մենք կանդրադառնանք հինգ ամենատարածված սխալներին, որոնք թույլ են տալիս Հայաստանի սկսնակ ձեռնարկատերերը, և կպատմենք, թե ինչպես խուսափել դրանցից:

 1. Օրենսդրության և մտավոր սեփականության պաշտպանության պահանջների անտեսում

Ստարտափները հաճախ սխալվում են՝ թերագնահատելով տեղական կանոնակարգերին և իրավական շրջանակներին հետևելու կարևորությունը: Հայաստանում գոյություն ունի զարգացած նորմատիվ-իրավական բազա, սակայն սկսնակների համար հեշտ չի լինում կողմնորոշվել դրա բարդություններում, հատկապես, երբ խոսքը վերաբերում է հարկային օրենսդրությանը, աշխատակիցների աշխատանքի ընդունման կանոններին և մտավոր սեփականության պաշտպանությանը:

Օրենսդրության պահանջների չկատարումը կարող է հանգեցնել տուգանքների, դատական գործընթացների կամ նույնիսկ բիզնեսի փակման: Բացի այդ, եթե դուք չեք պաշտպանում ձեր մտավոր սեփականությունը կամ պայմանագրեր չեք կնքում մատակարարների և գործընկերների հետ, ձեր ստարտափը կարող է ենթարկվել ռիսկերի, որոնցից ազատվելը դժվար կլինի:

Տարածված սխալներ իրավունքի և մտավոր սեփականության ոլորտում.

• չգրանցված ապրանքային նշաններ, արտոնագրեր կամ հեղինակային իրավունքներ, ինչը բիզնեսը խոցելի է դարձնում ապրանքանիշի գողության կամ անբարեխիղճ մրցակցության համար,

• թույլ պայմանագրեր, որոնք հստակ չեն սահմանում գործարար հարաբերությունները, ինչը հանգեցնում է վեճերի,

• բիզնեսի մասին ՀՀ օրենքների չպահպանումը, ինչը հանգեցնում է տուգանքների և աշխատանքի հետաձգման,

• գաղտնիության համաձայնագրերի բացակայություն (NDA), ինչը ռիսկի է ենթարկում կոնֆիդենցիալ գործնական տեղեկատվությունը:

Ինչպե՞ս խուսափել դրանցից.

• գրանցեք ձեր բիզնեսը և համոզվեք, որ բոլոր իրավական փաստաթղթերը կարգին են,

• պաշտպանեք ձեր մտավոր սեփականությունը՝ պաշտպանելով ապրանքային նշանները, արտոնագրերը և հեղինակային իրավունքները,

• կազմեք հուսալի պայմանագրեր և NDA՝ բիզնեսի շահերը պաշտպանելու համար,

• տեղյակ եղեք հայաստանյան օրենսդրությունից և օրենսդրական պահանջներից,

• համագործակցեք իրավական ոլորտի մասնագետների հետ՝ կանխելու ծախսատար իրավական վեճերը և ապահովելու լիարժեք համապատասխանությունը պահանջներին:

2. Ֆինանսների և հարկերի թերի կառավարում

Հայաստանում շատ ընկերություններ դժվարություններ են ունենում հարկման և ֆինանսների կառավարման հարցում։ Հարկային պարտավորությունները չհասկանալը կամ ծախսերը պլանավորելու անկարողությունը կարող է հանգեցնել հարկային մարմինների կողմից անսպասելի հարկային հաշիվների, տուգանքների կամ նույնիսկ դատական հայցերի:

Տարածված ֆինանսական և հարկային սխալներ. 

• հարկերի սխալ հաշվարկներ կամ բաց թողնված վճարումներ, որոնք հանգեցնում են տուգանքների,

• ֆինանսական հաշվառման թերի վարում, ինչի հետևանքով դժվար է հետևել ծախսերին և եկամուտներին,

• հարկային արտոնությունները օպտիմալացնելու կամ առկա նվազեցումներից օգտվելու անկարողություն,

•  ՀՀ հարկային օրենսդրության չպահպանում:

  
  

Ինչպե՞ս խուսափել դրանցից.

• վարեք ճշգրիտ ֆինանսական հաշվետվություններ և հետևեք բոլոր ծախսերին,

• տեղյակ եղեք ՀՀ հարկային օրենսդրությունից և օգտվեք կիրառվող հարկային արտոնություններից,

• խորհրդակցեք հարկային փորձագետների հետ՝ հարկային վճարումները օպտիմալացնելու և տույժերից խուսափելու համար,

• իրականացրեք կանոնավոր աուդիտ՝ սխալները վաղ փուլում հայտնաբերելու և հարկային օրենսդրության կատարումն ապահովելու համար:

3.Մարդկային ռեսուրսների կառավարման անարդյունավետ պրակտիկա և աշխատանքային օրենսդրության խախտումներ

Մարդիկ ցանկացած բիզնեսի հիմքն են, այնուամենայնիվ, շատ ընկերություններ բախվում են աշխատողների աշխատանքի ընդունման, պահպանման և արդյունավետ կառավարման խնդիրների հետ: Մարդկային ռեսուրսների թույլ կառավարումը կարող է հանգեցնել կադրերի հոսելիության, դատական վեճերի և աշխատանքի արդյունավետության նվազման: Կազմակերպությունները հաճախ անտեսում են հստակ կադրային քաղաքականության և աշխատողների ճիշտ կառավարման կարևորությունը:

Մարդկային ռեսուրսների հետ աշխատելու տարածված սխալներ.

• աշխատանքի հստակ նկարագրությունների և անհասկանալի դերերի բացակայություն, ինչը հանգեցնում է շփոթության,

• աշխատանքային օրենսդրության չպահպանում, ինչը հանգեցնում է իրավական խնդիրների,

• աշխատողների զարգացման և ուսուցման թույլ ծրագրեր, որոնք հանգեցնում են կադրերի հոսելիության,

• աշխատակիցների համար անբավարար կամ նրանց ակնկալիքներին չհամապատասխանող արտոնություններ:

Ինչպե՞ս խուսափել դրանցից.

• ունեցեք ՀՀ աշխատանքային օրենսդրությանը համապատասխան հստակ աշխատանքային պայմանագրեր,

• ներդրումներ կատարեք աշխատողների զարգացման ծրագրերում՝ նրանց որակավորումը բարձրացնելու և նրանց ընկերությունում պահելու համար,

• ստեղծեք արդյունավետ կադրային քաղաքականություն՝ աշխատողների իրավունքները, արտոնությունները և պարտականությունները կառավարելու համար,

• հետևեք աշխատանքային օրենսդրության փոփոխություններին՝ այն կիրառելու համար:

4. Ռիսկերի կառավարման բացակայություն

Բիզնեսում ռիսկերը դրսևորվում են բազմաթիվ ձևերով՝ իրավական վեճեր, ֆինանսական անկայունություն, աշխատողների հետ կապված խնդիրներ և աշխատանքի անարդյունավետություն: Այս ռիսկերը կանխատեսելու անկարողությունը կարող է հանգեցնել լուրջ անհաջողությունների:

Բիզնեսի ռիսկերի հետ կապված տարածված սխալներ:

• ռիսկերը գնահատելու անկարողություն, ներառյալ ֆինանսական, գործառնական և շուկայական,

• բիզնեսի ոչ պատշաճ ապահովագրություն կամ ակտիվները պաշտպանելու անկարողություն,

• անկանխատեսելի արտակարգ իրավիճակների ոչ հստակ պլաններ, որոնք դժվարացնում են ճգնաժամերին արձագանքելը,

• ներքին վերահսկողության բացակայություն, որը հանգեցնում է խարդախության կամ սխալ կառավարման:

Ինչպե՞ս խուսափել դրանցից.

• պարբերաբար կատարեք ռիսկերի գնահատում՝ պոտենցիալ խնդիրները բացահայտելու և մեղմելու համար,

• ներդրեք ներքին վերահսկողության մեխանիզմներ՝ խարդախությունը կամ անարդյունավետ աշխատանքը կանխելու համար,

• ստեղծեք արտակարգ իրավիճակների և անկանխատեսելի հանգամանքների ժամանակ գործելու պլաններ,

• դիմեք փորձագետներին՝ ձեր բիզնեսի առանձնահատկություններին համապատասխան ռիսկերի կառավարման ռազմավարություններ մշակելու համար:

5.Շուկայի փոփոխվող կանոններին և միտումներին հարմարվելու անկարողություն

Հայաստանի բիզնես միջավայրը մշտապես զարգանում է, փոխվում են հարկային օրենսդրությունը, աշխատանքային օրենսդրությունը և շուկայական պայմանները: Շատ ընկերություններ դժվարանում են բավարարել ժամանակակից պահանջները, ինչը հանգեցնում է օրենսդրության չկատարման, բաց թողնված հնարավորությունների և ֆինանսական կորուստների:

Հարմարվելու ժամանակ տարածված սխալները.

• օրենսդրության փոփոխություններին հետևելու անկարողություն, ինչը հանգեցնում է նորմատիվ պահանջներին հետևելու հետ կապված խնդիրների,

• շուկայի փոփոխություններին կամ սպառողի վարքագծին հարմարվելու անկարողություն,

• նորարարության բացակայություն կամ միտումներին համապատասխան բիզնեսի մոդելները թարմացնելու անկարողություն,

• արդյունավետությունը բարձրացնող նոր տեխնոլոգիաների կամ գործիքների մեջ ներդրումներ կատարելու անկարողություն:

Ինչպե՞ս խուսափել դրանցից.

• պարբերաբար հետևեք նորմատիվ փաստաթղթերի թարմացումներին, որպեսզի ձեր բիզնեսը համապատասխանի պահանջներին,

• հետևեք շուկայի միտումներին և դրանց համապատասխան ճշգրտել ձեր ռազմավարությունը,

• կատարեք ներդրումներ նորարարության և տեխնոլոգիաների մեջ՝ մրցունակ մնալու համար,

• դիմեք մասնագետներին՝ օրենսդրության և շուկայի բարդ փոփոխությունների մեջ կողմնորոշվելու համար:

  
  

Խուսափելով այս հինգ սխալներից՝ ձեր բիզնեսի համար դուք կարող եք խնայել ժամանակ, գումար և նյարդեր: Անկախ նրանից՝ դուք գործարկում եք ստարտափ կամ ղեկավարում եք կայացած ընկերություն, ճիշտ իրավական, ֆինանսական և մարդկային ռեսուրսների ռազմավարություն ունենալը հաջողության բանալին է: